TRONG BÀI NÀY

1. Bệnh ho gà có nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh đặc biệt là trẻ dưới 3 tháng tuổi
2. Nguyên nhân chính của bệnh ho gà là gì? Vì sao trẻ dưới 3 tháng tuổi lại mắc bệnh ho gà?
3. Làm thế nào để phòng ngừa cho trẻ khi chưa đến tuổi tiêm đủ 3 liều vắc xin có phòng bệnh ho gà?
4. Phụ nữ mang thai có tiêm ADACEL – vắc xin phòng ho gà, bạch hầu và uốn ván được ko?
5. Khi tiêm ADACEL mẹ có tác dụng phòng bệnh trong bao nhiêu lâu và con có tác dụng phòng bệnh trong bao nhiêu lâu?
6. Thông tin về Vacxin ADACEL?

NỘI DUNG BÀI VIẾT

1. Bệnh ho gà có nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh đặc biệt là trẻ dưới 3 tháng tuổi – độ tuổi khi chưa đến lịch tiêm đủ vắc xin ho gà?

Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính ở đường hô hấp gây nên bởi Bordetella pertussis. Hàng năm ước tính trên toàn thế giới có khoảng 50 triệu ca mắc ho gà, trong đó 95% ở các nước đang phát triển, và xấp xỉ 300.000 ca tử vong. Hầu hết các ca ho gà nhập viện tử vong đều là trẻ dưới 3 tháng tuổi. Điều này chủ yếu do hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh chưa có khả năng đáp ứng với các tác nhân gây bệnh một cách hiệu quả.

2. Nguyên nhân chính của bệnh ho gà là gì? Vì sao trẻ dưới 3 tháng tuổi lại mắc bệnh ho gà?

• Nguyên nhân chính gây bệnh ho gà là do sự xâm nhập của vi khuẩn Bordetella pertussis. Điều kiện lý tưởng để vi khuẩn này phát triển là thời tiết ẩm ướt, lạnh vì vậy đa số ca mắc ho gà ghi nhận nhiều ở miền bắc còn khu vực Nam Trung Bộ, Nam Bộ ít ghi nhận ca mắc ho gà.
• Số ca mắc ho gà ở miền Bắc hầu hết (chiếm 80%) là trẻ dưới 3 tháng tuổi vì trẻ dưới 3 tháng tuổi chưa đến lịch tiêm đủ liều vắc-xin phòng bệnh ho gà (lịch tiêm vắc-xin có phòng bệnh ho gà ở trẻ gồm 3 mũi tiêm, khi trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi) và bản thân trẻ không có miễn dịch, hoặc không nhận được miễn dịch từ cơ thể mẹ nên trẻ sơ sinh chưa có khả năng đáp ứng với các tác nhân gây bệnh một cách hiệu quả.

3. Làm thế nào để phòng ngừa cho trẻ khi chưa đến tuổi tiêm đủ 3 liều vắc xin có phòng bệnh ho gà?

• Ho gà là bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh qua đường hô hấp, thường diễn biến nặng, nhanh, dễ gây tử vong. Nếu trong nhà có người mắc thì trẻ cần được cách ly với bệnh nhân cùng với đó là bệnh nhân cần được theo dõi và cách ly ngay khi phát hiện mắc bệnh.
• Tuy nhiên, các biểu hiện lâm sàng của bệnh này thường dễ nhầm sang các bệnh về đường hô hấp khác như viêm phổi, viêm phế quản, viêm đường hô hấp trên… Do đó, với trẻ dưới 3 tháng tuổi, các bậc phụ huynh thấy con có những biểu hiện điển hình của bệnh ho gà như cơn ho dữ dội kéo dài, chảy mũi (ho nhiều về đêm) thì cần đưa trẻ đến các cơ sở y tế chuyên khoa. Nếu được chẩn đoán, phát hiện sớm sẽ giảm tỷ lệ biến chứng và tử vong.
• Hiện tại, để phòng chống bệnh ho gà, các bậc phụ huynh cần đưa trẻ tiêm đúng lịch, đủ liều vắc-xin phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT) hoặc vắc-xin 5 trong 1 phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, virus viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não.
• Đến nay, các tổ chức y tế đều chưa có khuyến cáo hạ độ tuổi tiêm mũi vắc-xin ho gà đầu tiên cho trẻ dưới 2 tháng tuổi vì vậy một số phụ nữ mang thai trong 3 tháng cuối có thể tiêm mũi ADACEL để phòng tránh cho cả mẹ và con trong thời gian con chưa đủ tuổi để tiêm Vắc xin phòng ho gà.

4. Phụ nữ mang thai có tiêm ADACEL – vắc xin phòng ho gà, bạch hầu và uốn ván được ko?

Ở thai phụ tiêm vắc-xin ADACEL (phòng bạch hầu-ho gà-uốn ván), khả năng phòng bệnh ho gà cho bà mẹ và trẻ sơ sinh cao gấp 6,39 lần so với bà mẹ không tiêm.

• Ở các nước hiện nay có vắc-xin ADACEL (phòng bạch hầu-ho gà-uốn ván) tiêm chung cho người lớn (từ 6-64 tuổi). vắc-xin này cũng có thể tiêm cho phụ nữ mang thai.
• Theo nghiên cứu cách đây không lâu được áp dụng tại 3 xã của huyện Lý Nhân, Hà Nam, trên 50 phụ nữ (từ 18-35 tuổi) mang thai trong khoảng 20-32 tuần được tiêm vắc-xin ADACEL và 50 thai phụ khác chỉ tiêm vắc-xin uốn ván, cho thấy kết quả, ở thai phụ tiêm vắc-xin ADACEL, khả năng phòng bệnh ho gà cho bà mẹ và trẻ sơ sinh cao gấp 6,39 lần so với bà mẹ không tiêm.
• Hiện Bộ Y tế đang giao một số đơn vị như Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Cục Quản lý dược… nghiên cứu để vận động đối tượng phụ nữ mang thai nào nên tiêm vắc-xin này.
• Hiện, vắc-xin ADACEL đang được bán ở Việt Nam với hình thức dịch vụ, giá khoảng hơn 787,500 đồng/liều – giá ở bệnh viên Vinmec. Các bà mẹ mang thai nên căn cứ vào hướng dẫn của cơ quan y tế để quyết định có nên đi tiêm hay không.

5. Khi tiêm ADACEL mẹ có tác dụng phòng bệnh trong bao nhiêu lâu và con có tác dụng phòng bệnh trong bao nhiêu lâu?

• Khi tiêm ADACEL trong 3 tháng cuối thai kì, sau 10 năm mẹ sẽ không phải tiêm lại mũi này nữa – đồng nghĩa với việc sinh con lần 2 hoặc 3 trong vòng 10 năm thì không phải tiêm lại mũi này.
• Em bé trong bụng các mẹ được tiêm ADACEL trong 3 tháng cuối sẽ có miễn dịch bệnh Bạch hầu, ho gà, uốn ván trong vòn 6 tháng – tức là sau sinh 3 tháng em bé đã được cung cấp kháng thể phòng bện Bạch hầu, ho gà, uốn ván sau đó thì áp dungk lịch tiêm chủng của quốc gia như bình thường.

6. Thông tin về Vacxin ADACEL?

Nhà Sản Xuất	Sanofi Pasteur
Xuất Xứ:	Pháp
Thành Phần:	Mỗi liều 0.5mL: Giải độc tố uốn ván 5 Lf, giải độc tố bạch hầu 2 Lf, vắc-xin & thành phần ho gà (Giải độc tố ho gà (PT) 2.5 mcg, FHA 5 mcg, pertactin (PRN) 3 mcg, ngưng kết tố 2 + 3 (FIM) 5 mcg).
Liều Dùng:	Nên dùng ADACEL® với một liều tiêm duy nhất (0.5mL) bằng đường tiêm bắp ở người từ 4 đến 64 tuổi.
Quy Cách Đóng Gói:	Hộp 1 lọ, mỗi lọ có chứa 1 liều vắc xin 0.5ml dạng hỗn dịch tiêm. Hộp 5 lọ, mỗi lọ có chứa 1 liều vắc xin 0.5ml dạng hỗn dịch tiêm.

Chỉ định:

• ADACEL được chỉ định để tạo miễn dịch chủ động nhắc lại nhằm phòng bệnh bạch hầu, uốn ván và ho gà, với một liều duy nhất ở người từ 4 đến 64 tuổi.
• ADACEL dùng cùng lúc với vắc xin bại liệt bất hoạt (IPV), có thể được xem là một liều nhắc lại của vắc xin uốn ván, bạch hầu, và ho gà vô bào (DTaP) ở trẻ em từ 4 đến 6 tuổi.
• Những người đã mắc bệnh bạch hầu, uốn ván hoặc ho gà vẫn cần phải tiêm chủng vì những bệnh này không phải lúc nào cũng tạo ra đáp ứng miễn dịch.
• Những người nhiễm virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV), có triệu chứng hay không có triệu chứng.
• Không có chỉ định dùng ADACEL cho trẻ em dưới 4 tuổi.

Các dùng – Liều dùng:

• Tiêm bắp một liều duy nhất 0,5ml ở cơ delta cho tất cả các đối tượng từ 4 – 64 tuổi.
• Trước khi dùng, quan sát kỹ xem vắc xin có chứa vật thể lạ hay bị đổi màu hay không. Nếu có thì phải loại bỏ và không được dùng vắc xin.
• Lắc đều lọ vắc xin để được dạng hỗn dịch đồng nhất.
• Lau sạch và sát khuẩn nắp lọ trước khi rút liều vắc xin.
• Sử dụng bơm kim tiêm vô khuẩn riêng cho từng người.
• Trước khi tiêm, làm sạch vùng da nơi định tiêm bằng chất sát khuẩn thích hợp.
• Tiêm bắp vùng cơ delta toàn bộ thể tích 0.5ml.

Chống chỉ định:

• Có tiền sử quá mẫn với bất kỳ thành phần nào của vắc xin ADACEL
• Có tiền sử quá mẫn hay bị phản ứng nghiêm trọng gây nguy hiểm đến tính mạng sau khi tiêm vắc xin khác có thành phần tương tự ADACEL
• Có tiền sử bệnh lý não (ví dụ hôn mê, giảm tri giác, co giật kéo dài) không rõ nguyên nhân xảy ra trong vòng 7 ngày sau khi tiêm một liều vắc xin bất kỳ có chứa thành phần ho gà.
• Không nên tiêm ADACEL cho những người bị bệnh lý não tiến triển, động kinh không kiểm soát, rối loạn thần kinh tiến triển.
• Không được tiêm ADACEL vào trong lòng mạch máu.
• Không được tiêm ADACEL trong da hay dưới da.
• Không được tiêm ADACEL ở mông.

Thận trọng:

• Trước khi tiêm ADACEL, nhân viên y tế cần phải khám sàng lọc kỹ lưỡng và khai thác tiền sử bệnh tật của bệnh nhân.
• Cũng giống như tất cả các loại vắc xin khác, ADACEL có thể không bảo vệ được 100% số người đã tiêm chủng.
• Hoãn tiêm ADACEL trong các trường hợp bị bệnh cấp tính hoặc có sốt. Tuy nhiên nếu sốt nhẹ vẫn có thể chỉ định tiêm ADACEL.
• Thận trọng với các đối tượng bị rối loạn chảy máu: bệnh máu khó đông, giảm tiểu cầu…Khi tiêm bắp có thể gây nguy cơ tụ máu chỗ tiêm, chảy máu khó cầm.
• Đối tượng bị suy giảm miễn dịch (do bị bệnh hoặc đang điều trị dùng các thuốc gây ức chế miễn dịch) thì đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm ADACEL có thể bị hạn chế
• Cũng giống như tất cả các loại vắc xin khác phải có đầy đủ Adrenalin và các thiết bị y tế khác để đề phòng các phản ứng quá mẫn, sock phản vệ sau khi tiêm vắc xin.

Phụ nữ có thai – Đang cho con bú:

Phụ nữ có thai

• Chưa có nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng của ADACEL trên sự phát triển của phôi thai và thai nhi.
• Mặc dù ADACEL là vắc-xin bất hoạt, nên ít có khả năng xảy ra nguy cơ đối với phôi hoặc thai. Tuy nhiên không khuyến cáo tiêm ADACEL trong thời gian mang thai trừ khi thật sự có nguy cơ mắc bệnh ho gà. Cần đánh giá cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ khi tiêm vắc xin.

Phụ nữ đang cho con bú

• Cũng chưa có nghiên cứu đánh giá về tác động của ADACEL khi tiêm cho đối tượng phụ nữ đang cho con bú. Vì vậy cũng tương tự như đối tượng phụ nữ đang mang thai, cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ khi tiêm vắc xin.

Tác dụng không mong muốn:

Các tác dụng không mong muốn có thể xảy ra sau khi tiêm ADACEL được thể hiện trong 2 bảng sau:

Các tác dụng trong thời gian lưu hành sản phẩm:

Đây là các tác dụng không mong muốn được ghi nhận sau khi tiêm vắc xin ADACEL. Tuy nhiên chưa có đủ bằng chứng khẳng định sự liên quan giữa các tác dụng ngoại ý này với việc sử dụng ADACEL:

• Rối loạn da và mô dưới da: Ngứa, mề đay.
• Phản ứng quá mẫn cảm (phản vệ) (phù mạch, phù nề, phát ban, hạ huyết áp).
• Rối loạn tim: Viêm cơ tim.
• Rối loạn hệ thần kinh: Hội chứng Guillain-Barré, dị cảm, thiểu cảm, viêm dây thần kinh cánh tay, liệt mặt, co giật, ngất, viêm tủy sống.
• Rối loạn cơ vân và mô liên kết: Viêm cơ, co cứng cơ.
• Rối loạn toàn thân và tình trạng tại nơi tiêm: sưng chi lan rộng có thể lan từ chỗ tiêm vượt quá một hoặc cả hai khớp; Bầm máu chỗ tiêm, áp xe vô khuẩn.

Tương tác thuốc:

• Việc dùng các thuốc ức chế miễn dịch có thể làm giảm đáp ứng miễn dịch khi tiêm vắc xin ADACEL.
• Có thể tiêm ADACEL cùng lúc với vắc-xin cúm và vắc-xin viêm gan B.
• Không được trộn ADACEL với các loại vắc xin hoặc thuốc tiêm khác trong cùng một bơm tiêm. Khi tiêm cùng lúc ADACEL với các loại vắc xin khác, phải sử dụng bơm kim tiêm riêng và tiêm khác vị trí.

Bảo quản:

• Bảo quản ở nhiệt độ từ 2-8°C.
• Không được để đông đá vắc xin.
• Loại bỏ vắc xin nếu bị đông đá.